Διατροφικές ετικέτες: Ποιες πληροφορίες μας δίνουν και τι να προσέξουμε; (μέρος Β)

Η διατροφική ετικέτα των τροφίμων αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο και έναν τρόπο επικοινωνίας της εταιρίας παραγωγής με κάθε καταναλωτή και αυτό γιατί παρέχει σημαντικές πληροφορίες για το προϊόν, βάσει των οποίων ο τελευταίος θα αποφασίσει εάν θα το αγοράσει και πως θα το καταναλώσει. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρώ πως ολοένα και περισσότερος κόσμος διαβάζει τις ετικέτες στα τρόφιμα και αυτό δείχνει πως έχει αρχίσει να ενημερώνεται για τα θρεπτικά συστατικά και τα οφέλη αυτών. Ποιες όμως είναι οι πληροφορίες που δίνονται στην διατροφική ετικέτα και τι σημαίνουν για τον καταναλωτή; Ποια συστατικά πρέπει να προσέξει καλύτερα και ποια τελικά δεν κρύβουν κινδύνους;

Σχετικά με την ημερομηνία λήξης του προϊόντος, συναντάμε δύο ειδών πληροφορίες:

• Η ένδειξη “Ανάλωση έως…” χρησιμοποιείται σε τρόφιμα, τα οποία αλλοιώνονται εύκολα και η κατανάλωση με το πέρας αυτής της ημερομηνίας ελλοχεύει κινδύνους για την υγεία του καταναλωτή.
• Η ένδειξη “Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από…” για ακριβή αναγραφή της ημέρας ή «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από το τέλος…” χρησιμοποιείται σε τρόφιμα που μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ η κατανάλωσή τους μετά τη λήξη της αναγραφόμενης ημερομηνίας δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία αλλά το τρόφιμο μπορεί να έχει υποστεί αλλαγές στην υφή ή τη γεύση του.

Τέλος, πολλές φορές συναντάμε πλέον κάποιον ισχυρισμό διατροφής ή υγείας πάνω στην ετικέτα (ΕΚ αριθ. 1924/2006, ΕΦΕΤ 2010).

Ισχυρισμός διατροφής είναι κάθε πληροφορία που δηλώνει, υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένα τρόφιμο διαθέτει ιδιαίτερες ευεργετικές θρεπτικές ιδιότητες, λόγω της ποσότητας της ενέργειας (θερμιδικής αξίας) ή της θρεπτικής ή άλλης ουσίας που:

• περιέχεται ή

• δεν περιέχεται ή

•περιέχεται σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό στο τρόφιμο, π.χ., «υψηλή περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα», «χωρίς κορεσμένα λιπαρά» κ.ά.

Ισχυρισμός υγείας είναι κάθε πληροφορία που δηλώνει ή υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ μιας κατηγορίας τροφίμων, ή ενός τροφίμου ή συστατικού του τροφίμου και της υγείας. Δηλαδή αναφέρεται στην επίδραση που έχει ένα τρόφιμο ή ένα συστατικό του στην υγεία του καταναλωτή. π.χ. «τα ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύουν την καρδιαγγειακή υγεία».

Οι ισχυρισμοί υγείας που δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται (ΕΚ αριθ. 1924/2006) είναι εκείνοι που:

(α) υπονοούν ότι μπορεί να επηρεαστεί η υγεία από τη μη κατανάλωση του τροφίμου

(β) αναφέρονται στον ρυθμό ή την ποσότητα απώλειας βάρους

(γ) αναφέρονται σε συστάσεις μεμονωμένων ιατρών ή επαγγελματιών στον τομέα της υγείας και άλλων ενώσεων επαγγελματιών.

Extra tips:

• Συχνά ακούμε για τις θερμίδες ενός προϊόντος, αλλά μήπως ήρθε η ώρα να κοιτάμε περισσότερο τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνουμε από αυτό; Την επόμενη φορά που θα διαβάσετε μία διατροφική ετικέτα, αναζητείστε την περιεκτικότητα σε εδώδιμες (φυτικές) ίνες και τις βιταμίνες (ελέγχοντας τη ΣΗΠ), και προσέξτε τις τιμές του νατρίου , τα κορεσμένα λιπαρά, τα trans λιπαρά και την κρυμμένη ζάχαρη.
• Εάν κοιτάτε ένα προϊόν που δεν περιέχει ζάχαρη προσέξτε την γλυκαντική ουσία που κρύβει στην ουσία τη ζάχαρη που τόσο θέλετε να αποφύγετε: η γλυκόζη, το σιρόπι γλυκόζης, το ιμβερτοσάκχαρο, το μερικώς υδρολυμένο άμυλο, η φρουκτόζη, το σιρόπι φρουκτόζης, η δεξτρόζη, και μαλτόζη. Συνήθως η κατάληξη –όζη περιγράφει κάποιο σάκχαρο.
• Όταν συγκρίνουμε ένα προϊόν με κάποιο αντίστοιχο, καλό είναι να κοιτάμε την ανά 100 γραμμάρια ανάλυση και όχι ανά μερίδα. Η ποσότητα που αναγράφεται στην επισήμανση ως μερίδα, είναι πολύ πιθανό να διαφέρει από τη μερίδα που θα καταναλώσουμε τελικά.
• Προσπαθήστε να μην συνδέετε τα πρόσθετα (Ε) με κάτι αρνητικό. Ένα πρόσθετο μπορεί να είναι μία φυσική χρωστική που έχει ως σκοπό να ενισχύσει το τρόφιμο οργανοληπτικά χωρίς καμία αρνητική επίπτωση στην υγεία του καταναλωτή. Η προσθήκη των πρόσθετων ορίζεται από αυστηρή νομοθεσία και προϋποθέσεις έγκρισης.

Πηγές:

www.eur-lex.europa.eu (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 και αριθ. 1169/2011

www.diatrofikoiodigoi.gr

Φωτογραφίες: shayna douglas/unsplash